Obchody IPN 43. rocznicy powstania Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża – 28–29 kwietnia 2021
Odsłonięcie tablicy pamiątkowej, prezentacja wystawy, dyskusja online. Przypominamy o ludziach, którym zawdzięczamy Solidarność i wolną Polskę.
Prezentujemy program obchodów 43. rocznicy powstania WZZ Wybrzeża z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka (29 kwietnia):
Ze względu na sytuację epidemiczną wszystkie wydarzenia odbędą się bez udziału publiczności. Przestrzegając obostrzeń sanitarnych zapraszamy wyłącznie przedstawicieli mediów.
Część oficjalna:
12.00 – Skwer Kościuszki w Gdyni – prezentacja wystawy plenerowej IPN Gdańsk „W walce o lepszą przyszłość. Wolne Związki Zawodowe 1978-1980”.
Głos zabiorą: prezes IPN dr Jarosław Szarek, prezydent miasta Gdyni dr Wojciech Szczurek, wojewoda pomorski Dariusz Drelich, przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” Krzysztof Dośla, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej dr Karol Nawrocki oraz Andrzej Kołodziej, współpracownik Wolnych Związków Zawodowych, sygnatariusz porozumień sierpniowych.
Ekspozycja prezentuje historię utworzenia Wolnych Związków Zawodowych, a także sylwetki jej twórców, działaczy i współpracowników. Jej autorami są pracownicy Archiwum IPN w Gdańsku: Karol Lisiecki i Dariusz Mańkowski.
13.30 – cmentarz katolicki przy ul. Malczewskiego w Sopocie – uroczyste złożenie kwiatów przez prezesa IPN na nowym nagrobku Władysława Buszkiewicza, wyremontowanym przez OBUWiM w Gdańsku w ramach realizacji ustawy o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Kwiaty zostaną również złożone na grobie Jana Samsonowicza.
Część nieoficjalna (bez udziału gości i mediów)
15.00 – 16.00 – prezes IPN wspólnie ze współpracownikami złoży kwiaty przy tablicach OBUWiM IPN Gdańsk: Aliny Pienkowskiej-Borusewicz, Stanisława Kowalskiego, Magdaleny Modzelewskiej-Rybickiej, Maryli Płońskiej, Macieja Miatkowskiego, Henryka Lenarciaka. Obchody z udziałem prezesa IPN zakończą się ok. 15.45 przy tablicy Maryli Płońskiej. Przy tej okazji dr Jarosław Szarek wręczy małżeństwu Gwiazdów kwiaty urodzinowe.
Dodatkowo pracownicy IPN Gdańsk 28-29 kwietnia złożą kwiaty na pozostałych tablicach i grobach działaczy WZZ. W tych dniach odwiedzimy:
- Na Cmentarzu Oliwskim w Gdańsku grób Maryli Płońskiej (19.08.1957 Gdańsk – 30.11.2011 Gdańsk);
- Na Cmentarzu w Pruszczu Gdańskim grób Kazimierza Szołocha (8.04.1932 Raciborowice k. Hrubieszowa – 10.03.2009 Gdańsk);
- Na Cmentarzu w Nowym Porcie w Gdańsku grób Leona Stobieckiego (1.03.1933 Sulejów – 9.05.2019 Gdańsk);
- Na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku groby Stanisława Kowalskiego (6.08.1939 Chojnice – 20.01.1987 Gdańsk), Tadeusz Szczepański (28.02.1960 – 16.01.1980 Gdańsk), Marka Zborowskiego (19.12.1954 Zielona Góra – 4.05.1982 Wiedeń), Antoniego Sokołowskiego (5.01.1937 Żelewo – 3.03.1980 Gdańsk);
- Na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku groby Tomasza Wojdakowskiego (25.02.1956 Gdańsk – 1.09.2015 Gdańsk), Anny Walentynowicz (1929-2010), Aliny Pienkowskiej (12.01.1952 Gdańsk – 17.12.2002 Gdańsk), Jana Zapolnika (1927–2014), Magdaleny Modzelewskiej-Rybickiej (3.11.1954 – 23.05.2016);
- Na Cmentarzu w osiedlu Kiełpino Górne w gdańskiej dzielnicy Kokoszki grób Henryka Lenarciaka (18.06.1933 Baranowo p. Ostrołęką – 3.08.2006 Gdańsk);
- Na Cmentarzu Katolickim w Sopocie groby Władysława Buszkiewicza (1911-1982), Jana Samsonowicza (1944-1983);
Wiązanki zostały złożone wcześniej na grobach Marii Koszarskiej (25.04.1930 Wilno – 22.01.2008 Gdańsk) i Maciej Miatkowskiego (10.04.1941 Zgierz – 20.12.2017 Gdańsk) na Cmentarzu Srebrzysko oraz Tadeusza Kazimierza Żabczyńskiego na Cmentarzu Łostowickim (delegacja: prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk, Krzysztof Drażba, naczelnik OBEN IPN Gdańsk, dr Arkadiusz Kazański, Jan Hlebowicz).
ok. 12.30 – złożenie kwiatów pod pomnikiem i na grobie ks. Hilarego Jastaka w Gdyni;
13.00 – Obrońców Wybrzeża 13 w Gdyni – uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej Władysława Buszkiewicza ps. „Głóg” (1911-1982), obrońcy ojczyzny w 1939 r., żołnierza Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, współpracownika Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” i Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.
W programie wystąpienie prezesa IPN i zaproszonych gości oraz poświęcenie upamiętnienia przygotowanego przez OBUWiM IPN Gdańsk. Tablicę poświęci ks. kanonik dr Krzysztof Drews z parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni.
Dyskusja online „Prekursorzy Solidarności – Wolne Związki Zawodowe”
Jakie były okoliczności powstania Wolnych Związków Zawodowych w Katowicach, Gdańsku i Szczecinie? Kto je tworzył? Jak wyglądała działalność WZZ? Jaka była rola WZZ w Sierpniu ’80?
O WZZ dyskutować będą i na powyższe pytania odpowiedzą: dr Marta Marcinkiewicz (IPN Szczecin), dr Jarosław Neja (IPN Katowice), dr Arkadiusz Kazański (IPN Gdańsk). Spotkanie poprowadzi dr Piotr Brzeziński (IPN Gdańsk).